Από το χρονοντούλαπο της σύγχρονης ιστορίας.

Όντας έτοιμος να ξεκινήσω την δεύτερη και - ελπίζω - τελευταία πτυχιακή της ζωής μου, ξέθαψα την πρώτη. Διάβασα την Εισαγωγή και με γύρισε πίσω. Πίσω σε κείνες τις στιγμές τις αγχωμένες, τις οποίες όμως τώρα σκέφτεσαι γλυκά και με ίσως μια νοσταλγική χροιά. Ιδού:

Άνθρωπος: το αρτιότερο από τα έμβια δημιουργήματα του Κυρίου. Η Γένεση αναφέρει πως πλάστηκε κατ’εικόνα και καθ’ομοίωσιν Του. Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει πως η ίδια μας η ύπαρξη βασίζεται σε ένα πρότυπο. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά, πάρα πολλά, η έννοια του προτύπου όμως είναι  κάτι που συνοδεύει και πλάθει τον άνθρωπο καθ’όλη τη διάρκεια της εξελικτικής του πορείας. Ο άνθρωπος, καθώς είναι ένα κοινωνικό ον, θέλει αλλά και πρέπει να συναναστρέφεται με άλλους ανθρώπους. Να δημιουργεί ομάδες και μέσα σε αυτές να παρατηρεί, να αντιγράφει, να μιμείται, να αφομοιώνει ή και να αποδοκιμάζει συμπεριφορές ή κομμάτια συμπεριφορών από τους άλλους. Έχει ανάγκη να προβάλλεται, να επιβεβαιώνεται και γενικότερα να κοινωνικοποιείται από μικρές ηλικίες σε κοινωνικές ομάδες όπως η οικογένεια, το σχολείο και αργότερα ο εργασιακός χώρος κ.α. Γίνεται λοιπόν, ένας δέκτης αλλά ταυτόχρονα και ένας πομπός συναισθημάτων και συμπεριφορών, θελημένων και μη, οι οποίες δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο επικοινωνίας. Μίας επικοινωνίας που έχει καταφέρει να μάθει τα μυστικά της και να χαλιναγωγήσει, είτε για καλό αλλά δυστυχώς είτε για κακό σκοπό.

            Σήμερα ζούμε αναμφίβολα στην εποχή της εικόνας, στην εποχή που καθημερινά βομβαρδιζόμαστε αλλά και βομβαρδίζουμε από τεράστιο όγκο εικόνων, πληροφοριών τις οποίες επεξεργαζόμαστε και δημιουργούμε τις καθημερινές μας απόψεις, συμπεριφορές κτλ. Αν σκεφτεί τότε κάνεις τη γνωστή λαϊκή ρήση που λέει πως μία εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις, ας αναλογιστούμε πόσα εκατομμύρια λέξεων διασχίζουν καθημερινά τα εγκεφαλικά μας κύτταρα. Ζούμε σε ένα κόσμο που ενδιαφέρεται και επενδύει κυρίως στο «φαίνεσθαι» και όχι στο «είναι», πράγμα που κάνει την έννοια του προτύπου  θεμελιώδη για την βιωσιμότητα αλλά και για την λειτουργία του. Με άλλα λόγια, άνθρωποι από τους χώρους της πολιτικής, του αθλητισμού, της τέχνης, του πολιτισμού, των επιστημών, της θρησκείας κ.α. μπαίνουν καθημερινά στα σπίτια μας και κατά συνέπεια στα μυαλά μας, παίζοντας τον ρόλο του σωστού ή αρκετές φορές και του λανθάνοντος προτύπου, δημιουργώντας συμπεριφορές, σκέψεις, συνήθειες ή ακόμα και τρόπους ζωής, το γνωστό σε όλους μας “lifestyle”. Μία ολόκληρη βιομηχανία έχει στηθεί και λειτουργεί βασισμένη σε αυτό το φαινόμενο. Η λεγόμενη Τέταρτη Εξουσία, ή κατά κόσμον Μ.Μ.Ε. έχει εισβάλει ανεπιστρεπτί στην καθημερινότητα μας δημιουργώντας, προωθώντας ή και πολλές φορές καταστρέφοντας τέτοια πρότυπα.
            Ο άνθρωπος ασχολείται επίσης από τον πρώτο καιρό της εμφάνισης του στη Γη, με την τέχνη. Αυτή έχει πάρει πολλές μορφές. Από τις πιο απλές όπως η αγγειογραφία και η γλυπτική των αρχαίων χρόνων έως το διαχρονικό θέατρο αλλά και τον κινηματογράφο. Είναι αέναη ανάγκη του ανθρώπου να στρέφεται στην τέχνη είτε ως δημιουργός είτε ως παρακολουθητής. Έτσι, οι καλλιτέχνες ήταν, είναι αλλά και θα είναι εξέχουσες προσωπικότητες ανάμεσα στους ανθρώπους και στην εποχή μας που είπαμε πως επικρατεί η προβολή και η εικόνα, είναι αναμενόμενο η φιλοσοφία του Marketing να εκδηλώσει ενδιαφέρον αλλά και να επεκταθεί και σε αυτά τα χωρία. Συνεπώς, καλλιτέχνες και όχι μόνο, προσομοιώνονται, αναλύονται αλλά και προωθούνται σα να ήταν προϊόντα και πάνω τους εφαρμόζονται οι παραδοσιακές αλλά και πιο σύγχρονες τεχνικές marketing. Σύγχρονες τεχνικές marketing οι οποίες προέκυψαν από το πάντρεμα της αρχέγονης τάσης και ανάγκης του ανθρώπου για επικοινωνία, που προσδιορίζει και ολόκληρη την ύπαρξη του, με την τεχνολογία. Δημιούργημα αυτού του «ζευγαριού» είναι το διαδίκτυο και αργότερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) και ως εκ τούτου μία ολοκαίνουργια τεχνική marketing που ακούει στο όνομα «social media marketing».

            Σε αυτή την εργασία θα προσπαθήσω να καταγράψω και να παραθέσω διατυπωμένες θεωρίες περί κοινωνικών προτύπων καθώς και τους κύριους υποστηρικτές αυτών αλλά και να παρουσιάσω την παραπάνω σύγχρονη τεχνική marketing από το σημείο εμφάνισης τους μέχρι το σήμερα. Στη συνέχεια θα αναλύσω την τεχνική αυτή σε πρακτικό επίπεδο αναλύοντας την περίπτωση της Lady Gaga  η οποία αποτελεί το σημείο στο οποίο η μουσική συναντά την μόδα. Με άλλα λόγια θα μελετήσω πως εκείνη αλλά και το επιτελείο της χρησιμοποιούν τις εν λόγω τεχνικές για την αποτελεσματική προώθησή της. Μια γυναίκα-φαινόμενο της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας, η οποία παρά το νεαρό της ηλικίας της, έχει καταφέρει να συντρίψει αρκετά ρεκόρ που κατείχαν συνάδελφοι της όσον αφορά πωλήσεις, να καταπλήξει και τον πιο πιστό πολέμιο του είδους με την μουσική της παιδεία και την μελαγχολική φωνή της, να προκαλέσει με τις δεκάδες εκκεντρικές εμφανίσεις της, οι οποίες αν μη τι άλλο, έχουν κάνει χιλιάδες κόσμου ανά την υφήλιο να την ακολουθούν πιστά αλλά και να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της μουσικής και της μόδας. Τέλος, βασισμένος σε αριθμούς και στοιχεία θα προσπαθήσω να κάνω μία σύγκριση με τις παραδοσιακές τεχνικές marketing αλλά και να καταλήξω στον βαθμό τον οποίο, οι τεχνικές αυτές κρίθηκαν αποτελεσματικές.